Stan prawny: 2006-05-10

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA⁽¹⁾

w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną

Na podstawie art. 50 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) gatunki dziko występujących grzybów:

a) objętych ochroną ścisłą,

b) objętych ochroną częściową,

c) objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,

d) wymagających ustalenia stref ochrony ich ostoi lub stanowisk oraz wielkość tych stref;

2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków grzybów i odstępstwa od zakazów;

3) sposoby ochrony gatunków grzybów.

§ 2. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 4. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania, są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 5. Gatunki, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, oraz wielkość stref ochrony ich ostoi lub stanowisk, są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 6. 1. W stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 2, wprowadza się następujące zakazy:

1) zrywania, niszczenia i uszkadzania;

2) niszczenia ich siedlisk i ostoi;

3) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej i gleby w ostojach;

4) pozyskiwania, zbioru, przetrzymywania, posiadania, preparowania i przetwarzania całych grzybów i ich części;

5) zbywania, nabywania, oferowania do sprzedaży, wymiany i darowizny grzybów żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych;

6) wwożenia z zagranicy i wywożenia poza granicę państwa grzybów żywych, martwych, przetworzonych i spreparowanych, a także ich części i produktów pochodnych.

2. W stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 3 i 4, wprowadza się następujące zakazy:

1) zrywania, niszczenia i uszkadzania;

2) niszczenia ich siedlisk i ostoi;

3) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej i gleby w ostojach;

4) pozyskiwania, zbioru.

§ 7. 1. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1-3 i ust. 2 pkt 1-3, w stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 2 i 3, z wyjątkiem gatunków oznaczonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia symbolem (1), nie dotyczą:

1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;

2) usuwania grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane.

2. Zakazy, o których mowa w § 6 ust. 2, w stosunku do dziko występujących grzybów należących do gatunków, o których mowa w § 4, nie dotyczą pozyskiwania grzybów lub ich części i produktów pochodnych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie wojewody na ich pozyskiwanie.

§ 8. Sposoby ochrony gatunków dziko występujących grzybów polegają w szczególności na:

1) zabezpieczaniu ostoi i stanowisk grzybów przed zagrożeniami zewnętrznymi;

2) zapewnianiu obecności i ochronie różnego rodzaju podłoża, na którym rozwijają się chronione gatunki grzybów, w szczególności:

a) drzew w odpowiednim wieku i gatunku,

b) rozkładającego się drewna,

c) skał i głazów;

3) wykonywaniu zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan siedliska grzybów, w szczególności:

a) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków świetlnych,

b) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby,

c) utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych,

d) koszeniu siedliska, w sposób właściwy dla gatunku,

e) wypasie zwierząt gospodarskich na obszarze siedliska, w sposób właściwy dla gatunku chronionego,

f) regulowaniu liczebności roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na chronione gatunki;

4) obserwacji i dokumentowaniu (monitoring) stanowisk, ostoi i populacji gatunków;

5) zabezpieczaniu reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ;

6) przywracaniu grzybów z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego;

7) przenoszeniu grzybów zagrożonych na nowe stanowiska;

8) edukacji w zakresie rozpoznawania gatunków chronionych i sposobów ich ochrony;

9) promowaniu technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej i leśnej, umożliwiających zachowanie ostoi i stanowisk gatunków chronionych.

§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie⁽²⁾ po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. (poz. 1765)

Załącznik nr 1
GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ*


Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska
	GRZYBY	FUNGI
	borowikowate	Boletaceae
1	borowik korzeniasty	Boletus radicans
2	borowik królewski	Boletus regius
3	borowik (podgrzybek) pasożytniczy	Boletus (Xerocomus) parasiticus
4	poroblaszek żółtoczerwony	Phylloporus pelletieri
5	szyszkowiec łuskowaty	Strobilomyces strobilaceus
	czarkowate	Sarcoscyphaceae
6	czareczka długotrzonkowa	Microstoma protracta
7	czarka - wszystkie gatunki	Sarcoscypha spp.
	flagowcowate	Meripilaceae
8	flagowiec olbrzymi	Meripilus giganteus
9	jamczatka białobrunatna	Antrodia albobrunnea
10	żagwica listkowata	Grifola frondosa
	gąskowate	Tricholomataceae
11	dwupierścieniak cesarski	Catathelasma imperiale
12	gąska olbrzymia	Tricholoma colossus
13	wilgotnica czapeczkowata	Hygrocybe calyptriformis
	gwiazdoszowate	Geastraceae
14	gwiazdosz - wszystkie gatunki	Geastrum spp.
15	wieloporek gwiaździsty	Myriostoma coliforme
	jodłownicowate	Bondarzewiaceae
16	jodłownica górska	Bondarzewia mesenterica
	kisielcowate	Exidiaceae
17	płomykówka galaretowata	Tremiscus helvelloides
	kolcownicowate	Bankeraceae
18	kolczakówka - wszystkie gatunki	Hydnellum spp.
19	sarniak - wszystkie gatunki	Sarcodon spp.
20	szaraczek tuseczkowaty	Boletopsis grisea
	kustrzebkowate	Pezizaceae
21	koronica ozdobna	Sarcosphaera coronaria
	lakownicowate	Ganodermataceae
22	lakownica lśniąca	Ganoderma lucidum
	maślakowate	Suillaceae
23	maślak (borowiec) dęty	Suillus (Boletinus) cavipes
24	maślak trydencki	Suillus tridentinus
25	maślak żółtawy	Suillus flavidus
	miękuszowate	Hapalopilaceae
26	miękusz szafranowy	Hapalopilus croceus
	ozorkowate	Fistulinaceae
27	ozorek dębowy	Fistulina hepatica
	pałeczkowate	Tulostomataceae
28	pałeczka - wszystkie gatunki	Tulostoma spp.
	pniarkowate	Fomitopsidaceae
29	amylek lapoński	Amylocystis lapponica
30	pniarek (modrzewnik) lekarski (1)	Fomitopsis (Laricifomes) officinalis
31	pniarek różowy	Fomitopsis rosea
	purchawkowate	Lycoperdaceae
32	kurzawka bagienna	Bovista paludosa
33	purchawica olbrzymia	Langermannia gigantea
	siatkolistowate	Gomphaceae
34	buławka obcięta	Clavariadelphus truncatus
35	buławka pałeczkowata	Clavariadelphus pistillaris
36	buławka spłaszczona	Clavariadelphus ligula
37	siatkolist maczugowaty	Gomphus clavatus
	smardzowate	Morchellaceae
38	krążkówka żyłkowana	Disciotis venosa
39	naparstniczka czeska	Verpa bohemica
40	naparstniczka stożkowata	Verpa conica
41	smardz jadalny	Morchella esculenta
42	smardz półwolny	Morchella gigas
43	smardz stożkowaty	Morchella conica
44	smardz wyniosły	Morchella elata
	soplówkowate	Hericiaceae
45	soplówka - wszystkie gatunki	Hericium spp.
	sromotnikowate	Phallaceae
46	mądziak psi	Mutinus caninus
47	sromotnik fiołkowy	Phallus hadriani
	szmaciakowate	Sparassidaceae
48	szmaciak - wszystkie gatunki	Sparassis spp.
	tęgoskórowate	Sclerodermataceae
49	promieniak wilgociomierz	Astraeus hygrometricus
	truflowate	Tuberaceae
50	trufla wgłębiona	Tuber mesentericum
	żagwiowate	Polyporaceae
51	oranżowiec bladożółty	Pycnoporellus alboluteus
52	żagiew okółkowa	Polyporus umbellatus
	POROSTY	LICHENES
	chrobotkowate	Cladoniaceae
53	chrobotek alpejski	Cladonia stellaris
54	chrobotek czarniawy	Cladonia stygia
55	karlinka brodawkowata	Pycnothelia papillaria
	chróścikowate	Stereocaulaceae
56	chróścik - wszystkie gatunki	Stereocaulon spp.
	czasznikowate	Icmadophilaceae
57	czasznik modrozielony	Icmadophila ericetorum
	granicznikowate	Lobariaceae
58	granicznik - wszystkie gatunki (1)	Lobaria spp.
59	podgranicznik - wszystkie gatunki (1)	Sticta spp.
60	tarczynka przygraniczna (1)	Lobarina scrobiculata
	kruszownicowate	Umbilicariaceae
61	kruszownica - wszystkie gatunki	Umbilicaria spp.
62	pęcherzyca nadobna	Lasallia pustulata
	obrostowate	Physciaceae
63	obrostnica - wszystkie gatunki	Anaptychia spp.
64	turzynka okazała (1)	Heterodermia speciosa
	odnożycowate	Ramalinaceae
65	odnożyca rynienkowata (1)	Ramalina calicaris
66	odnożyca włosowata (1)	Ramalina thrausta
67	odnożyca - pozostałe gatunki	Ramalina - pozostałe gatunki
	pawężnicowate	Peltigeraceae
68	dołczanka - wszystkie gatunki	Solorina spp.
69	pawężnica - wszystkie gatunki	Peltigera spp.
	pawężniczkowate	Nephromataceae
70	pawężniczka - wszystkie gatunki	Nephroma spp.
	puchlinkowate	Thelotremaceae
71	puchlinka ząbkowata	Thelotrema lepadinum
	tarczownicowate	Parmeliaceae
72	biedronecznik - wszystkie gatunki	Punctelia spp.
73	brunka Delisa	Neofuscelia delisei
74	czerniaczek alpejski	Allantoparmelia alpicola
75	cienik - wszystkie gatunki	Pseudephebe spp.
76	kobiernik - wszystkie gatunki (1)	Parmotrema spp.
77	koralinka rozgałęziona	Allocetraria madreporiformis
78	mąklik otrębiasty	Pseudevernia furfuracea
79	nibypłucnik - wszystkie gatunki	Cetrelia spp.
80	oskrzelka rynienkowata	Flavocetraria cucullata
81	pawężnik Laurera (1)	Tuckernaria laureri
82	płaskotka reglowa	Parmeliopsis hyperopta
83	płaskotka rozlana	Parmeliopsis ambigua
84	płucnica płotowa	Cetraria sepincola
85	płucnica zielonawa	Cetraria chlorophylla
86	płucniczka Delisa	Cetrariella delisei
87	płucnik modry	Platismatia glauca
88	popielak pylasty	Imshaugia aleurites
89	przylepka - wszystkie gatunki	Melanelia spp.
90	przystrumyczek pustułkowy	Hypotrachyna revoluta
91	pustułka - wszystkie gatunki, z wyjątkiem pustułki pęcherzykowatej	Hypogymnia spp., z wyjątkiem Hypogymnia physodes
92	szarzynka - wszystkie gatunki	Parmelina spp.
93	tapetka - wszystkie gatunki	Arctoparmelia spp.
94	tarczownica - wszystkie gatunki, z wyjątkiem tarczownicy bruzdkowanej	Parmelia spp., z wyjątkiem Parmelia sulcata
95	tarczynka dziurkowana	Menegazzia terebrata
96	wabnica kielichowata	Pleurosticta acetabulum
97	zeżyca seledynowa (1)	Flavopunctelia flaventior
98	złotlinka jaskrawa	Vulpicida pinastri
99	żełuczka - wszystkie gatunki, z wyjątkiem żełuczki izydiowej	Xanthoparmelia spp., z wyjątkiem Xanthoparmelia conspersa
100	żółtlica chropowata	Flavoparmelia caperata
101	brodaczka - wszystkie gatunki	Usnea spp.
102	mąkla odmienna	Evernia mesomorpha
103	mąkla rozłożysta (1)	Evernia divaricata
104	rożynka posępna	Cornicularia nomoerica
105	włostka - wszystkie gatunki	Bryoria spp.
106	żyłecznik zwisający	Alectoria sarmentosa
	złociszkowate	Chrysotrichaceae
107	ztociszek jaskrawy	Chrysothrix candelaris
	złotorostowate	Teloschistaceae
108	błyskotka - wszystkie gatunki	Fulgensia spp.
109	jaskrawiec morski	Caloplaca marina

Objaśnienia:

* Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą.

(1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w § 7 ust. 1 do rozporządzenia odstępstw od zakazów.

Załącznik nr 2
GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ*


Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska
	GRZYBY	FUNGI
	szczecinkowcowate	Hymenochaetaceae
1	włóknouszek ukośny	Inonotus obliquus
	POROSTY	LICHENES
	chrobotkowate	Cladoniaceae
2	chrobotek leśny (w tym dawniej wyróżniany chrobotek łagodny)	Cladonia arbuscula (incl. Cladonia mitis)
3	chrobotek najeżony	Cladonia portentosa
4	chrobotek reniferowy	Cladonia rangiferina
5	chrobotek smukły	Cladonia ciliata
	tarczownicowate	Parmeliaceae
6	mąkla tarniowa	Evernia prunastri
7	płucnica darenkowa	Cetraria muricata
8	płucnica islandzka	Cetraria islandica
9	płucnica kędzierzawa	Cetraria ericetorum
10	płucnica kolczasta	Cetraria aculeata

Objaśnienia:

* Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą.

Załącznik nr 3
GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH GRZYBÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA*


Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	Sposób pozyskiwania
1	GRZYBY	FUNGI
	szczecinkowcowate	Hymenochaetaceae
	włóknouszek ukośny	Inonotus obliquus	ręczny zbiór owocników
2	POROSTY	LICHENES
	tarczownicowate	Parmeliaceae
	płucnica islandzka	Cetraria islandica	ręczny zbiór plech

Objaśnienia:

* Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą.

Załącznik nr 4
GATUNKI DZIKO WYSTĘPUJĄCYCH GRZYBÓW WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY ICH OSTOI LUB STANOWISK*


Lp.	Nazwa polska	Nazwa łacińska	Wielkość strefy ochrony
	POROSTY	LICHENES
	granicznikowate	Lobariaceae
1	granicznik płucnik	Lobaria pulmonaria	w promieniu do 100 m od granic stanowiska
	tarczownicowate	Parmeliaceae
2	brodaczka kędzierzawa	Usnea subfloridana	w promieniu do 50 m od granic stanowiska
3	brodaczka kępkowa	Usnea hirta	w promieniu do 50 m od granic stanowiska
4	brodaczka zwyczajna	Usnea filipendula	w promieniu do 50 m od granic stanowiska

Objaśnienia:

* Gatunki grzybów zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne, które wyróżniono następująco:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- małymi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy rodzin.

Nazwy łacińskie gatunków, rodzin i gromad wyróżniono dodatkowo czcionką pochyłą.