Rezerwat geologiczny.
Kielecczyzna od dawna przyci?ga?a naukowców i mi?o?ników geologii ze wzgl?du na zró?nicowanie ska? pochodz?cych z ró?nych okresów geologicznych buduj?cych pasma Gór ?wi?tokrzyskich. Dlatego na naszym terenie istnieje wiele rezerwatów i stanowisk dokumentacyjnych obrazuj?cych dzieje Ziemi i przekszta?cenia jej powierzchni.
W celu zapoznania si? z geologi? naszego obszaru warto wybra? si? do Kielc.
To jedyne miasto w Europie, posiadaj?ce w swych granicach tak wielk? ró?norodno?? formacji geologicznych. Zosta?o nawet nazwane „najwi?kszym muzeum geologii pod go?ym niebem”. W obr?bie Kielc znajduje si? 5 rezerwatów przyrody, w których mo?emy obserwowa? ska?y wszystkich formacji geologicznych ery paleozoicznej, triasu, trzeciorz?du i czwartorz?du. Jednym z nich jest po?o?ony w zachodniej cz??ci miasta rezerwat przyrody nieo?ywionej "?lichowice" im. J. Czarnockiego. W 1949 uznano go za pomnik przyrody, a w 1952 roku utworzono rezerwat pocz?tkowo pod nazw? "Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego". Jest to najmniejszy rezerwat na terenie miasta o powierzchni zaledwie 0,55 ha. Po?o?ony jest w s?siedztwie du?ej dzielnicy mieszkaniowej - ?lichowice.
|
"Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego" po?o?ony jest w bezpo?rednim s?siedztwie du?ej dzielnicy mieszkaniowej - ?lichowice. |
fot. A. Sta?kowiak |
Teren rezerwatu stanowi dawny kamienio?om, wykuty w zboczu Góry ?lichowica (303 m n.p.m.) w rejonie Czarnowskich Górek. Ochron? rezerwatow? obj?to w?ski, skalny filar, który pozosta? po eksploatacji wapieni wykorzystywanych w budownictwie drogowym i kolejowym. Filar zbudowany jest z górnodewo?skich wapieni i ?upków marglistych, które tworzy?y si? na kraw?dzi rafy koralowej, ciep?ego morza, które pokrywa?o ten teren przed 355 mln. lat.
Celem utworzenia rezerwatu by?o zachowanie ze wzgl?dów naukowych i dydaktycznych odkrywki skalnej z ods?oni?ciami interesuj?cych form tektonicznymi w postaci pofa?dowanych ska? wapiennych oraz zachowanie ro?linno?ci zielnej i krzewiastej zwi?zanej z ciep?ymi nawapiennymi murawami, m. in. wisienki stepowej, krzewów dzikich ró?, berberysu. Tworz?ce rezerwat ska?y reprezentuj? dewo?skie osady geologiczne. Centraln? cz??? kamienio?omu, w której widoczny jest pi?kny fa?d obj?to ochron? ?cis??.
|
Zej?cie do kamienio?omu u?atwiaj? schody a przy ?cie?kach spacerowych znajduj? si? barierki ochronne. |
fot. A. Sta?kowiak |
Dla turystów udost?pniono kamienio?om zachodni, który jest wi?kszy i g??bszy. G??boko?? wyrobiska przekracza 50 metrów. Widoczne s? tu cztery poziomy poeksploatacyjne. Na dnie znajduje si? okresowe jeziorko. Rozwin??y si? tu liczne zjawiska krasowe. Zej?cie do kamienio?omu u?atwiaj? schody a przy ?cie?kach spacerowych znajduj? si? barierki ochronne. ?ciany kamienio?omu s? przewa?nie pionowe a niektóre nachylone s? pod k?tem ok. 70o. W dolnych partiach kamienio?omu zachodniego mo?na spotka? przedstawicieli fauny dewo?skiej: ramienionogi, liliowce, ma??e, trylobity niekiedy fragmenty korali. Widoczny jest tu le??cy fa?d stanowi?cy przyk?ad zaburze? tektonicznych pod koniec ery paleozoicznej, kiedy to zosta? wyd?wigni?ty i pofa?dowany ca?y obszar Gór ?wi?tokrzyskich. Fa?d wapienny zachowa? si? w w?skiej listwie skalnej o grubo?ci od 8 do 10 metrów. W pokruszonych ska?ach mo?na obserwowa? wyst?powanie asfaltu, ?y?ki kalcytu i drobne krystaliczne skupienia pirytu i galeny.
|
Kamienio?om wschodni ods?ania ska?y górnego dewonu. |
fot. A. Sta?kowiak |
Kamienio?om wschodni jest p?ytszy i mniejszy ods?ania ska?y górnego dewonu, w których znajduje si? „Jaskinia pod Fa?dem” o d?ugo?ci 11 m i g??boko?ci 5 m. (J. Urban 1996). Nad ni? wida? pochylony w kierunku po?udniowym fa?d powsta?y podczas hercy?skich ruchów górotwórczych. Znajduj? si? tu trzy poziomy eksploatacyjne. Stoki porasta bogata ro?linno?? zielna i krzewiasta. Szczególnie du?e jej nagromadzenie wyst?puje w pó?nocnej cz??ci dawnego wyrobiska.
Przez teren rezerwatu prowadzi ?ó?ty szlak spacerowy wokó? Kielc.
|
Stoki dawnego wyrobiska porasta bogata ro?linno?? zielna i krzewiasta. |
fot. A. Sta?kowiak |
A. Sta?kowiak
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.