Rzeka ?arnówka
Referat wyg?oszony podczas sesji popularno-naukowej dla uczniów szkó? pondgimnazjalnych powiatu skar?yskiego " Woda - aspekty ekologiczne Doliny Kamiennej" dn. 21.04.2004.
Autor: Pawe? Szczykutowicz
?ród?a ?arnówki znajduj? si? na terenie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego na pó?noc od miejscowo?ci Orzechówka. Jej d?ugo?? dochodzi do 15,1 km. a spadek wynosi ok.4,5 o/oo. Znaczne ró?nice wysoko?ci przy niewielkiej d?ugo?ci rzeki oraz du?a nierównomierno?? odp?ywu klasyfikuje j? jako rzek? o charakterze górskim.
Fot. A.Sta?kowiak
Ca?a zlewnia ?arnówki znajduje si? na zalesionych wzgórzach Suchedniowskich i Pasmie Sieradowickim. W zlewni ?arnówki przewa?aj? i?y i piaskowce triasowe. Bieg ?arnówki podobnie jak rzeki Kamionki jest po?udnikowy, a wyloty dolin maj? charakter prze?omowy. ?arnówka, a? do Zalewu w Mostkach p?ynie po terenie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, gdzie przyjmuje kilka bezimiennych dop?ywów.
Fot. P.Rzuchowski
?arnówka na niektórych odcinkach zwana Kaczk? lub Rudk? uchodzi do rzeki Kamiennej mi?dzy Nowym M?ynem, a Marcinkowem. Do wyj?tkowo malowniczych obszarów nale?? : obszar ?ródliskowy ?arnówki, na którym ro?linno?? zmienia si? z powodu post?puj?cej zmiany wilgotno?ci gleby, podmok?e ??ki jej doliny oraz bezimiennych dop?ywów, a tak?e odcinek uj?ciowy ?arnówki do rzeki Kamiennej.
Na malowniczych ??kach w dolinie ?arnówki mo?na zobaczy? s?onk? i bekasa, a w jej wodach pstr?gi i raki. Na terenach przep?ywu ?arnówki mo?na spotka? zaj?ce, sarny , lisy, a w jej górnym odcinku jelenie, dziki, ?osie. W cz??ci doliny ?arnówki znajduj?cej si? na terenie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego tak jak na terenie ca?ego parku dominuj? lasy i bory mieszane z dominuj?cymi gatunkami drzew : sosn?, jod??, ?wierkiem, d?bem, jesionem, olsz?, grabem, bukiem, modrzewiem, brzoz?, ale równie? wyst?puje rzadko spotykane zbiorowisko reprezentowane przez podgórski ??g jesionowy z udzia?em jesionu i olszy.
Fot. A.Sta?kowiak
Roczna suma opadów na terenie doliny ?arnówki waha si? w granicach 500 - 600 mm. Najwi?ksze opady odnotowuje si? w miesi?cach letnich od czerwca do sierpnia , a najni?sze w listopadzie, styczniu i lutym. ?rednia temperatura roczna wynosi ok. 7 0C, a miesi?cem najch?odniejszym jest luty, najcieplejszym lipiec. Okres wegetacyjny najkrótszy jest na terenach górnego odcinka ?arnówki ok. 180 dni , za? o kilka dni wyd?u?a si? w odcinku dolnym. Na rzece ?arnówce (Kaczce) znajduje si? zbiornik zaporowy „Mostki” o poj. ok. 710 tys. m3 i pow. ok. 40 ha. A w perspektywie zak?ada si? budow? drugiego zbiornika retencyjnego na tej rzece w okolicach Micha?owa.?arnówka nie by?a i nie jest obj?ta monitoringiem dla wód powierzchniowych p?yn?cych , nie podlega badaniom prowadzonym przez laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony ?rodowiska w Kielcach.
Galeria(kliknij na zdj?cie)
Bibliografia :
1. Sowa Ryszard (2001) „ Sieradowicki Park Krajobrazowy” Kielce
2. Solarz Wojciech, Zaj?c Tadeusz (1999) „Fauna parków krajobrazowych Gór ?wi?tokrzyskich” Kraków
3. Jastrz?bski Cezary „?wi?tokrzyskie parki krajobrazowe” Kielce
4. Atlas Województwa Kieleckiego Warszawa 1970
5. Atlas Rzeczpospolitej Polskiej PAN Warszawa 1994
6. Mapy topograficzne arkusz 144.11, 144.12 G?ówny Geodeta Kraju. Opracowanie w OPGK Rzeszów 1987
Szczykutowicz P., 2004. Rzeki powiatu skar?yskiego - ?arnówka.Woda - aspekty ekologiczne Doliny Kamiennej; Skar?yskie Zeszyty Ligi Ochrony Przyrody zeszyt nr 8; Skar?ysko – Kamienna; s.30-31
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone. Opublikowane: 2006-02-28 (16829 odsłon) [ Wróć ] |
